VÌ SAO CÁC MẸ BẦU PHẢI BỔ SUNG CANXI? BỔ SUNG CANXI NHƯ NÀO CHO ĐÚNG?

MỤC LỤC [Hiện]

Khi mang thai, nhu cầu dinh dưỡng tăng thêm ít nhất 25% so với nhu cầu dinh dưỡng bình thường, mẹ bầu rất cần quan tâm bổ sung vitamin và khoáng chất để đảm bảo sức khỏe của bản thân trong suốt quá trình cũng như thai nhi phát triển toàn diện. Trong đó, nhiều mẹ bầu được bác sĩ chẩn đoán thiếu hụt canxi qua mỗi mốc khám thai. Vậy canxi có tác dụng gì đối với phụ nữ có thai, cách bổ sung canxi cho mẹ bầu tốt nhất như thế nào?

CANXI CÓ VAI TRÒ NHƯ THẾ NÀO CHO THAI NHI VÀ MẸ BẦU?

Canxi là một khoáng chất quan trọng, là một trong số rất nhiều các chất dinh dưỡng được yêu cầu để hỗ trợ nhu cầu phát triển của thai nhi. Nó rất cần thiết cho sự tăng trưởng xương và duy trì xương, răng khỏe mạnh; nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong đông máu, gửi các tín hiệu thần kinh, co thắt cơ bắp, phát triển hormone và ổn định nhịp tim của thai nhi. Những đứa trẻ sinh ra từ một bà mẹ được cung cấp đầy đủ canxi sẽ có mật độ khoáng xương cao hơn ở những đứa trẻ sinh ra từ bà mẹ không được bổ sung canxi. Sự thiếu hụt canxi ở mẹ còn có thể đóng một vai trò trong sự phát triển bệnh tim mạch ở thai nhi và làm tăng nguy cơ cao huyết áp ở trẻ sơ sinh.

Bên cạnh đó, đầy đủ lượng canxi cũng sẽ giúp giảm bớt co thắt của cơ bắp của thai phụ trong thời gian mang thai, làm giảm nguy cơ tăng huyết áp trong thai kỳ. Nếu mức độ canxi của mẹ thấp không đủ cung cấp cho bào thai, nguồn canxi cho thai nhi sẽ lấy ra từ xương của mẹ. Như vậy sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe xương của mẹ và dẫn tới chứng loãng xương sau này ở người mẹ không dự trữ và bổ sung đủ canxi.

Nhu cầu canxi tăng trong thời kì mang thai khoảng 1200 mg canxi/ngày. Nhu cầu này sẽ cao hơn nếu mang song thai hoặc 3 thai, vì cần đảm bảo cho thai phụ có đủ lượng canxi cần thiết cho mình và cung cấp cho nhu cầu phát triển của thai nhi. Trong suốt thai kỳ, nhu cầu canxi sẽ tăng lên theo từng giai đoạn như sau:

  • Đối với 3 tháng đầu, bà bầu cần 1000mg/ngày, nhiều hơn người thường 200mg để đảm bảo nhu cầu về canxi cho cơ thể thai phụ.
  • Giai đoạn 3 tháng giữa của thai kỳ, đây là giai đoạn thai nhi bắt đầu hình thành khung xương nên lượng canxi sẽ tăng lên thêm 200mg, tức là 1200mg/ngày.
  • Vào 3 tháng cuối thai kỳ, trong những tháng cuối thai kỳ, mẹ bầu cần nhiều canxi để trẻ dần hoàn thiện và chào đời, do đó hàm lượng canxi tiếp tục tăng lên khoảng 1500mg/ngày. Hàm lượng canxi này phải được duy trì cho đến hết 6 tháng đầu sau sinh, bởi thời gian này dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh hoàn toàn từ sữa mẹ.

VÌ SAO PHỤ NỮ CÓ THAI CẦN BỔ SUNG CANXI?

Việc bổ sung canxi cho bà bầu là một trong những điều cần thiết được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo. Bổ sung canxi cho bà bầu trong suốt thời kỳ mang thai có tác dụng có lợi trong việc làm giảm nguy cơ cao huyết áp khi mang thai. 

Nếu thiếu canxi cơ thể bà mẹ sẽ suy yếu, răng yếu và dễ rụng, hay bị vọp bẻ và nếu thiếu trầm trọng sẽ ảnh hưởng đến bào thai, gây suy dinh dưỡng bào thai; trẻ sinh ra sẽ có chiều cao kém, xương yếu, thóp rộng, lâu liền, ngủ hay giật mình, khóc thét về đêm, khó ngủ, vã mồ hôi nhiều. Trong thời kỳ cho con bú, nếu không được bổ sung canxi, sữa mẹ sẽ kém chất lượng. Khi đó, trong 100ml sữa mẹ không có đủ 34mg canxi. Trẻ sơ sinh bị thiếu canxi sẽ có các biểu hiện như dễ bị giật mình, co giật, hay quấy khóc và ngủ không yên. Những biểu hiện này ngày một rõ, thường xuất hiện sau vài ba ngày, vài tuần hay thậm chí một tháng sau khi sinh.

Ở những người có lượng canxi thấp, bổ sung canxi như là một phần quan trọng của việc chăm sóc trước khi sinh được khuyến cáo để phòng ngừa tiền sản giật trong số phụ nữ mang thai, đặc biệt ở những người có nguy cơ huyết áp cao.

THIẾU CANXI SẼ ẢNH HƯỞNG NHƯ THẾ NÀO VỚI MẸ VÀ BÉ?

Đối với mẹ

Phụ nữ mang thai không có đủ canxi sẽ có những biểu hiện như sau:

  • Nổi da gà trên cơ thể.
  • Rụng tóc.
  • Da khô, bong tróc.
  • Đau nhức trong xương, đau răng.
  • Tiền sản giật,...

Chính vì vậy, trong thời gian mang thai mẹ bầu hãy chú ý bổ sung canxi đầy đủ. Đây là việc làm rất quan trọng và mang nhiều lợi ích với các mẹ bầu như bảo vệ răng, tóc, ngăn ngừa loãng xương, giảm thiểu các tình trạng bị chuột rút, đau lưng,… 

Đối với bé

Trong giai đoạn mang thai, nếu mẹ không bổ sung lượng canxi cần thiết cho cơ thể thì thai nhi sẽ bị ảnh hưởng về sự phát triển như:

  • Hạn chế về mặt nhận thức, suy dinh dưỡng từ trong bụng mẹ.
  •  Dễ mắc bệnh tim mạch, còi xương bẩm sinh, chứng khò khè.
  • Không phát triển toàn diện, biến dạng xương gây dị hình.
  • Chậm phát triển vận động: Chậm biết lẫy, chậm biết bò, chậm biết đi,…

BỔ SUNG CANXI NHƯ THẾ NÀO CHO ĐÚNG?

Việc tiêu thụ canxi quá mức có thể làm tăng nguy cơ sỏi mật và nhiễm trùng đường tiểu, táo bón và làm giảm sự hấp thu của các vi chất dinh dưỡng cần thiết khác. Vậy việc bổ sung canxi cho bà bầu như thế nào là hợp lý, hiệu quả và an toàn?

Việc bổ sung canxi có thể bằng nhiều hình thức khác nhau, từ chế độ ăn giàu canxi hàng ngày (tăng cường sử dụng sữa, các chế phẩm từ sữa, các thức ăn giàu canxi…), từ viên canxi dược phẩm.... nên kèm thêm vitamin D để giúp hấp thu canxi một cách tối ưu hơn.

Bổ sung qua sữa uống cho mẹ bầu

Sữa và các chế phẩm từ sữa không chỉ là thực phẩm lành mạnh mà còn giàu canxi cho bà bầu, vì thế mẹ nên bổ sung vào chế độ ăn uống hàng ngày. Tùy vào mỗi loại sữa mà hàm lượng canxi đưa vào cơ thể sẽ khác nhau: Sữa bò, sữa dê, sữa chua, phô mát, ...

Bên cạnh đó, nên bổ sung canxi từ sữa, sữa chua và các chế phẩm từ sữa. Sữa chua ngoài lợi ích về mặt tiêu hóa, còn có thể cung cấp canxi, vitamin D cùng những dưỡng chất thiết yếu khác. Một hộp sữa chua 100g trung bình có chứa khoảng 110mg canxi. Vitamin D trong sữa chua đóng vai trò là “người bạn đồng hành”, giúp canxi được hấp thụ tốt hơn vào cơ thể. Để giúp cơ thể hấp thụ tối đa lượng canxi trong sữa chua, mẹ bầu nên ăn sữa chua trước khi đi ngủ.

Tùy vào nhu cầu bổ sung canxi cho cơ thể theo từng giai đoạn mà mẹ bầu có thể luân phiên ăn sữa chua, uống sữa hoặc ăn 1 lát phô mát mỗi ngày.

Tham khảo thêm: Top 4 sản phấm sữa cung cấp canxi tốt nhất cho mẹ bầu.

Bổ sung canxi qua các loại thực phẩm tự nhiên

Canxi có thể được cung cấp thông qua bữa ăn hàng ngày với một số loại thực phẩm như: Các món hải sản (gồm tôm, cua, sò, cá), các loại rau (gồm rau diếp, bắp cải, cải xoăn, cần tây).

Hầu hết các loại rau củ đều chứa nhiều canxi, có thể đáp ứng đủ hàm lượng khoáng chất cần thiết trong ngày khi kết hợp với tôm, cá, cua hoặc những loại thực phẩm giàu canxi khác. Do đó, mẹ bầu được khuyên dùng thêm rau củ vào chế độ ăn hàng ngày để đảm bảo bổ sung đủ canxi cho cơ thể.

Mẹ bầu được khuyên ăn nhiều trái cây trong suốt thai kỳ để bổ sung canxi và nhiều thành phần dinh dưỡng khác như chất xơ, chất chống oxy hóa, vitamin A, B, C và các loại khoáng chất như kali, mangan, magie. So với một số thực phẩm bổ sung canxi cho bà bầu thì hàm lượng canxi trong trái cây ở mức trung bình nhưng khi bổ sung chúng dễ dàng hấp thụ ở đường ruột và nhanh chóng phát huy hiệu quả. Những loại trái cây bổ sung canxi rất tốt như: Kiwi, cam, quýt, mận, dâu tằm, ....

Thông thường, cơ thể chúng ta chỉ hấp thu khoảng 20% lượng canxi qua thức ăn, còn lại sẽ được bài tiết ra ngoài. Ngoài ra, mẹ bầu cần chú ý cân bằng các nhóm chất khác trong khẩu phần ăn, tránh tình trạng mất cân bằng dinh dưỡng.

NHỮNG LƯU Ý KHI BỔ SUNG CANXI CHO MẸ BẦU

  • Canxi có trong thực phẩm ăn uống hàng ngày, nhưng cũng có trong các thuốc bổ khác, và một số thuốc nhóm kháng acid để điều trị bệnh tiêu hóa. Chính vì vậy, bà bầu cần chú ý hàm lượng canxi bổ sung vào cơ thể không được vượt quá 2.500mg/ngày để tránh quá liều, gây tăng canxi máu.
  • Nếu cần thiết phải bổ sung canxi cho bà bầu dưới dạng thuốc qua đường uống, thuốc gì và liều lượng thế nào phải do bác sĩ quyết định. Bởi vì việc này đòi hỏi phải có sự giám sát chặt chẽ về y khoa.
  • Ở những phụ nữ thiếu hụt canxi từ trước khi mang thai, việc bổ sung canxi còn giúp phòng ngừa nguy cơ tiền sản giật, đặc biệt ở những người thuộc nhóm nguy cơ bị tăng huyết áp.
  • Thường khi bổ sung canxi cho bà bầu, bác sĩ sẽ chỉ định kèm thêm vitamin D để tăng cường hiệu quả hấp thụ canxi.
  • Tương tác giữa sắt và canxi có thể xảy ra khi bổ sung cùng lúc. Vì vậy, các bác sĩ thường khuyến cáo mẹ bầu nên sử dụng hai chất dinh dưỡng này cách nhau vài giờ thay vì đồng thời. Để thuận tiện, canxi có thể được bổ sung trong bữa ăn (từ thức ăn) và viên sắt có thể uống giữa các bữa ăn.
  • Khi bổ sung canxi cho mẹ bầu, lưu ý không nên phối hợp cùng lúc với những thực phẩm như chocolate, trà, ca cao. Bởi vì những tương tác xảy ra có thể sẽ làm giảm hấp thu canxi.

Canxi rất cần thiết trong quá trình mang thai và cho con bú, bổ sung đầy đủ canxi là một biện pháp rất cần thiết để giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh, đồng thời cũng làm giảm các nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe của thai phụ.